سرطان روده بزرگ یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان است و تقریباً ۱۰ درصد از تمام موارد سرطان را تشکیل می‌دهد. این بیماری به ویژه در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر مشاهده می‌شود و اغلب افراد بالای ۵۰ سال را درگیر می‌کند. با وجود اینکه سرطان روده بزرگ ممکن است در مراحل اولیه علائم مشخصی نداشته باشد، آگاهی از نشانه‌ها، عوامل خطر و غربالگری منظم می‌تواند تشخیص زودهنگام و درمان موفقیت‌آمیز را ممکن سازد. سبک زندگی، رژیم غذایی و سابقه خانوادگی از مهم‌ترین عوامل مرتبط با بروز این سرطان هستند.
عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان روده بزرگ
شناخت عوامل خطر، به افراد کمک می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه مناسب را انجام دهند و در صورت نیاز غربالگری‌های منظم را شروع کنند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
۱. سابقه خانوادگی
سرطان روده بزرگ ممکن است ارثی باشد و افرادی که والدین یا خواهر و برادر آن‌ها سابقه این بیماری را دارند، در معرض ریسک بالاتری قرار دارند. از هر ۳ نفر مبتلا، یک نفر دارای سابقه خانوادگی است. افرادی که سابقه پولیپ آدنوماتوز یا سرطان روده بزرگ در خانواده دارند، باید با پزشک خود درباره شروع غربالگری پیش از ۵۰ سالگی مشورت کنند.
۲. سن
خطر ابتلا با افزایش سن بالا می‌رود. اگرچه جوانان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، شایع‌ترین سن ابتلا بالای ۵۰ سال است.
۳. اضافه وزن و چاقی
چاقی یکی از عوامل مهم ابتلا به سرطان روده بزرگ است. تحقیقات نشان می‌دهد که این ارتباط در مردان قوی‌تر است، اما زنان نیز از خطر بالاتر برخوردارند.
۴. عدم تحرک بدنی
افرادی که فعالیت بدنی منظم ندارند، نسبت به کسانی که ورزش می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند. ورزش منظم می‌تواند نقش پیشگیرانه داشته باشد و سلامت روده را بهبود بخشد.
۵. رژیم غذایی
مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری‌شده (مانند سوسیس و کالباس) با افزایش خطر سرطان روده بزرگ مرتبط است. در مقابل، مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند اثر محافظتی داشته باشد.
۶. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن علاوه بر سرطان ریه، با افزایش خطر سرطان روده بزرگ نیز ارتباط دارد و ترک آن می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری ایفا کند.
علائم هشداردهنده سرطان روده بزرگ
شناخت نشانه‌های هشداردهنده این سرطان می‌تواند تشخیص زودهنگام و درمان موفق را ممکن سازد. این علائم عبارتند از:
۱. وجود خون در مدفوع
خون در مدفوع ممکن است نشانه‌ای از سرطان روده بزرگ باشد و نیازمند بررسی آزمایشگاهی و پزشک متخصص است.
۲. خونریزی از رکتوم
شایع‌ترین علامت سرطان روده بزرگ است. خونریزی معمولاً قرمز روشن است و از انتهای روده بزرگ یا رکتوم ناشی می‌شود.
۳. تغییرات در روند دفع مدفوع
احساس دفع ناقص، نیاز فوری به اجابت مزاج و مدفوع کم یا ناپایدار می‌تواند از علائم هشداردهنده باشد.
۴. کم خونی
کمبود گلبول‌های قرمز ممکن است ناشی از خونریزی مزمن در روده باشد. علائم شامل خستگی، رنگ پریدگی، ضعف و تنگی نفس است.
۵. درد و نفخ شکمی
دل درد مزمن، نفخ و ناراحتی‌های شکمی اگر طولانی مدت باشند، می‌توانند نشانه سرطان روده بزرگ باشند.
۶. کاهش وزن غیرارادی
کاهش وزن بدون تغییر رژیم غذایی و بی‌اشتهایی ممکن است به دلیل سرطان روده بزرگ ایجاد شود.
۷. یبوست و اسهال مداوم
یبوست یا اسهال طولانی مدت می‌تواند با سرطان روده بزرگ مرتبط باشد و حتی خطر ابتلا را افزایش دهد.
۸. تهوع و استفراغ
حالت تهوع و استفراغ مداوم و بدون دلیل مشخص ممکن است نشانه‌ای از وجود تومور در روده باشد.
اهمیت غربالگری و تشخیص زودهنگام
سرطان روده بزرگ و رکتوم جزو سرطان‌هایی است که با تشخیص زودهنگام قابل پیشگیری و درمان هستند. غربالگری منظم، به ویژه پس از ۵۰ سالگی، می‌تواند پولیپ‌ها و تومورهای اولیه را شناسایی کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری نماید. علاوه بر این، آگاهی از عوامل خطر و سبک زندگی سالم می‌تواند احتمال ابتلا را کاهش دهد.
- غربالگری منظم: کولونوسکوپی، تست خون مخفی در مدفوع و سایر آزمایش‌ها.
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل و کاهش گوشت قرمز و فرآوری‌شده.
- فعالیت بدنی: ورزش منظم برای حفظ سلامت روده و کاهش خطر سرطان.
- ترک سیگار و کنترل وزن: کاهش ریسک ابتلا و بهبود سلامت عمومی.
نتیجه گیری
سرطان روده بزرگ بیماری‌ای قابل پیشگیری است اگر عوامل خطر شناخته شده و نشانه‌های هشداردهنده به موقع بررسی شوند. غربالگری منظم، اصلاح سبک زندگی و توجه به علائم می‌تواند زندگی افراد را نجات دهد و شانس درمان موفق را افزایش دهد. آگاهی و اقدام پیشگیرانه بهترین راه مقابله با این سرطان شایع است.
بدون نظر! اولین نفر باشید