مصرف قلیان به عنوان یک تفریح اجتماعی در بسیاری از کشورها به ویژه میان جوانان رواج یافته است، اما پیامدهای آن برای سلامت قلب و سیستم تنفسی بسیار جدی و گاهی جبران‌ناپذیر است. برخلاف باور عمومی، عبور دود از آب قلیان آن را ایمن نمی‌کند و ترکیبات سمی و سرطان‌زای موجود در دود همچنان وارد بدن می‌شوند. مطالعات علمی نشان داده‌اند که حجم دود استنشاق‌شده در یک ساعت مصرف قلیان معادل مصرف ۴۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار است و این موضوع بار مضاعفی بر قلب و عروق وارد می‌کند.
ترکیبات مضر دود قلیان و اثرات قلبی
دود قلیان حاوی ترکیبات مختلفی است که به شدت برای سلامت قلب و عروق مضرند. نیکوتین ایجاد وابستگی شدید می‌کند و فشار خون و ضربان قلب را افزایش می‌دهد. مونوکسیدکربن (CO) ظرفیت حمل اکسیژن خون را کاهش می‌دهد و موجب فشار مضاعف بر قلب می‌شود. فلزات سنگین مانند سرب و آرسنیک و مواد شیمیایی هیدروکربنی آروماتیک چندحلقه‌ای نیز اثرات سمی و سرطان‌زای شدیدی دارند. در نتیجه، مصرف قلیان می‌تواند باعث آسیب طولانی‌مدت به قلب و عروق، افزایش خطر سکته قلبی و مغزی، و اختلال عملکرد اندوتلیوم رگ‌ها شود.
پیامدهای تنفسی و ریوی مصرف قلیان
دود قلیان بر سلامت ریه و دستگاه تنفسی نیز اثرات جدی دارد. مصرف مزمن می‌تواند موجب التهاب مجاری تنفسی، برونشیت مزمن، کاهش ظرفیت تنفسی و عملکرد ریه شود. همچنین رطوبت و آلودگی شلنگ و دهانه قلیان خطر عفونت‌های تنفسی را افزایش می‌دهد. این عفونت‌ها می‌توانند شامل بیماری‌های باکتریایی و ویروسی مانند هپاتیت، هرپس و حتی سل باشند.
خطرات ویژه قلیان نسبت به سیگار
یکی از باورهای نادرست رایج این است که دود قلیان از آب عبور می‌کند و در نتیجه ضرری ندارد. در واقع، آب تنها دمای دود را کاهش می‌دهد و توانایی فیلتر کردن مواد سمی را ندارد. مصرف قلیان باعث می‌شود فرد حجم بیشتری دود سمی را عمیق‌تر استنشاق کند، که اثرات مضری برای قلب، ریه‌ها و عروق ایجاد می‌کند. همچنین استفاده مشترک از قلیان می‌تواند خطر انتقال بیماری‌های عفونی را افزایش دهد.
اثرات جانبی دیگر مصرف قلیان
علاوه بر مشکلات قلبی و ریوی، مصرف قلیان می‌تواند موجب زردی دندان‌ها و بوی بد دهان، ناباروری در مردان و زنان، و کاهش کیفیت اسپرم و تخمک شود. همچنین خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، مری و ریه به شدت افزایش می‌یابد. این اثرات حتی در مصرف گه‌گاهی نیز مشاهده شده و نشان می‌دهد که هیچ شکل از مصرف قلیان بی‌خطر نیست.
باورهای غلط رایج و هشدار کارشناسان
یکی از عوامل رواج قلیان، باورهای نادرست درباره ایمنی آن است. برخی معتقدند که عبور دود از آب آن را بی‌ضرر می‌کند یا مصرف گاه‌به‌گاه بدون خطر است. در واقع، حتی یکبار مصرف قلیان می‌تواند فشار خون و ضربان قلب را بالا برده و آسیب‌های اولیه قلب و عروق را آغاز کند. کارشناس بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز قلیان را به «بمب آرام» تشبیه می‌کند که سال‌ها پیش از بروز علائم شدید، سلامت قلب، ریه و عروق را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نتیجه گیری
مصرف قلیان نه تنها یک تفریح بی‌ضرر نیست، بلکه به عنوان یک تهدید جدی برای سلامت قلب، عروق و سیستم تنفسی شناخته می‌شود. خطرات شامل افزایش فشار خون، ضربان قلب نامنظم، آسیب اندوتلیوم رگ‌ها، التهاب مزمن ریه، افزایش خطر سکته و بیماری‌های عفونی است. هیچ حجم یا شیوه‌ای از مصرف قلیان ایمن محسوب نمی‌شود و اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی در جامعه برای کاهش مصرف و پیشگیری از این آسیب‌ها ضروری است.
بدون نظر! اولین نفر باشید