سوءتغذیه، به طور سنتی با کمبود وزن و لاغری شدید در کودکان شناخته می‌شد، اما گزارش تازه یونیسف نشان می‌دهد که وضعیت تغذیه کودکان در دهه‌های اخیر تغییرات چشمگیری داشته است. افزایش چاقی در میان کودکان و نوجوانان اکنون به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بهداشت جهانی تبدیل شده و نگرانی‌های جدی برای سلامت جسمی و روانی نسل‌های آینده ایجاد کرده است.
بر اساس گزارش یونیسف، سهم کودکان ۵ تا ۱۹ ساله با لاغری از حدود ۱۳ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۲.۹ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است، در حالی که نرخ چاقی در همین گروه سنی از ۳ درصد به ۴.۹ درصد رسیده است. این روند تقریباً در تمامی مناطق جهان مشاهده می‌شود، به جز آفریقای سیاه و جنوب آسیا که هنوز لاغری در برخی نقاط شایع‌تر است. این تغییر نشان‌دهنده آن است که مشکل سوءتغذیه دیگر تنها محدود به کمبود مواد مغذی نیست، بلکه مصرف بیش از حد کالری و غذاهای فرآوری‌شده، عامل اصلی چاقی شده است.
مناطق و کشورهای درگیر
یونیسف بر اساس داده‌های بیش از ۱۹۰ کشور، شامل پیمایش‌های خانوادگی و مدل‌های آماری پیش‌بینی، نشان می‌دهد که کشورهای پردرآمد بیشترین میزان چاقی را در میان نوجوانان دارند. برای نمونه، در شیلی حدود ۲۷ درصد و در ایالات متحده ۲۱ درصد از نوجوانان چاق هستند. در آلمان، هر چهار نوجوان بین ۵ تا ۱۹ سال یک نفر اضافه وزن دارد و اگرچه نرخ چاقی طی دو دهه تقریباً ثابت مانده و روی ۸ درصد قرار دارد، سهم اضافه‌وزن از ۲۴ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۲۵ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است. این ارقام نشان می‌دهد که حتی در کشورهایی با سیاست‌های پیشرفته بهداشتی، تغذیه ناسالم و سبک زندگی کم‌تحرک منجر به افزایش چاقی شده است.
علل رشد چاقی کودکان
کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف، به نقش عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در افزایش چاقی کودکان اشاره کرد. دسترسی آسان به غذاهای صنعتی و ارزان، تبلیغات گسترده فست‌فودها و نوشیدنی‌های شیرین و جایگزینی میوه، سبزیجات و پروتئین با خوراکی‌های پرکالری و کم‌مغذی، از جمله عوامل اصلی هستند. علاوه بر این، کاهش فعالیت بدنی، استفاده زیاد از تکنولوژی و بازی‌های ویدیویی، و محیط‌های شهری با دسترسی محدود به فضاهای بازی و ورزش نیز نقش مهمی در افزایش وزن کودکان دارند.
پیامدهای جسمی و روانی
چاقی در کودکان نه تنها سلامت جسمانی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه رشد شناختی و روانی را نیز تهدید می‌کند. کودکان چاق بیشتر در معرض مشکلات قلبی-عروقی، دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا قرار دارند و ممکن است در مدرسه با کاهش تمرکز، خستگی زودرس و مشارکت اجتماعی محدود مواجه شوند. افزون بر این، چاقی می‌تواند اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان را کاهش دهد و احتمال ابتلا به اضطراب و افسردگی در سنین نوجوانی و بزرگسالی را افزایش دهد.
توصیه های جهانی
یونیسف تأکید کرده است که برای مقابله با این پدیده، نیاز به تغییرات ساختاری و فرهنگی است. سیاست‌های آموزشی و تغذیه‌ای باید به سمت افزایش دسترسی به غذاهای سالم، محدود کردن تبلیغات خوراکی‌های پرکالری و تشویق به فعالیت بدنی هدایت شوند. خانواده‌ها نیز باید با آموزش درست و مدیریت سبک زندگی کودکان، عادت‌های غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم را در سنین پایین ایجاد کنند تا پیامدهای بلندمدت چاقی کاهش یابد.
نتیجه گیری
سوءتغذیه کودکان امروز تنها محدود به کم‌وزنی نیست و چاقی به شایع‌ترین شکل آن تبدیل شده است. این تغییر نگرانی‌های جهانی را برانگیخته و نیازمند اقدامات فوری در حوزه سیاست‌گذاری، آموزش و سلامت عمومی است. پیشگیری و آموزش از سنین پایین، اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش روند چاقی و حفاظت از سلامت جسمی و روانی نسل آینده کمک کند.
بدون نظر! اولین نفر باشید