پلاکت‌ها یکی از اجزای حیاتی خون هستند که نقش کلیدی در لخته‌شدن خون و جلوگیری از خون‌ریزی ایفا می‌کنند. شمار پلاکت‌ها در هر میکرولیتر خون انسان سالم بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ هزار است، اما کاهش این میزان می‌تواند به مشکلات خونی و خطرات جدی سلامتی منجر شود. یکی از راه‌های مؤثر برای حمایت از تولید پلاکت، تغذیه صحیح و مصرف خوراکی‌های غنی از مواد مغذی ضروری است. در این مقاله به بررسی مواد غذایی و مکمل‌های مؤثر در افزایش پلاکت خون می‌پردازیم و نکات علمی مرتبط را ارائه می‌کنیم.
فولات؛ ویتامین حیاتی برای سلامت پلاکت ها
فولات، یکی از ویتامین‌های گروه B، در تقسیم سلولی و سلامت سلول‌های خون نقش اساسی دارد. این ویتامین به شکل طبیعی در سبزیجات، حبوبات و غلات موجود است و به شکل مکمل نیز قابل مصرف است.
- سبزیجات سبز و پهن‌برگ مانند اسفناج، کلم و برگ چغندر
- جگر گاو و سایر احشاء
- لوبیا، عدس و نخود
- غلات و حبوبات غنی‌شده
- مکمل‌های فولیک اسید
مصرف بیش از حد مکمل‌های فولات می‌تواند عملکرد ویتامین B۱۲ را مختل کند؛ بنابراین تعادل در مصرف اهمیت دارد.
ویتامین B۱۲؛ تقویت کننده گلبول های قرمز و پلاکت ها
ویتامین B۱۲ در تولید گلبول‌های قرمز و سلامت مغز استخوان که محل تولید پلاکت‌هاست، ضروری است. کمبود آن می‌تواند باعث کاهش پلاکت خون شود.
- گوشت و جگر گاو
- ماهی‌ها و میگو
- تخم‌مرغ
- لبنیات (با احتیاط در مصرف شیر به دلیل اثر منفی احتمالی بر پلاکت)
- غلات و شیرهای گیاهی غنی‌شده برای گیاه‌خواران
ویتامین C؛ تقویت سیستم ایمنی و عملکرد پلاکت ها
ویتامین C در جذب آهن، تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد پلاکت‌ها نقش دارد. این ویتامین در غذاهای تازه و خام بیشترین اثرگذاری را دارد.
- مرکبات مانند پرتقال، گریپ‌فروت و لیمو
- کیوی و توت فرنگی
- فلفل دلمه‌ای سبز و قرمز
- کلم‌پیچ
ویتامین D؛ حمایت از مغز استخوان
ویتامین D برای عملکرد صحیح مغز استخوان و تولید سلول‌های خونی ضروری است. کمبود آن می‌تواند بر تولید پلاکت تأثیر منفی بگذارد.
- نور خورشید (منبع طبیعی)
- زرده تخم‌مرغ
- ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن
- شیر و ماست غنی‌شده
- قارچ‌های پرورش‌یافته با تابش UV و مکمل‌های غذایی
ویتامین K؛ نقش حیاتی در انعقاد خون
ویتامین K برای سلامت استخوان‌ها و فرآیند انعقاد خون ضروری است و کمبود آن می‌تواند تعداد پلاکت‌ها را کاهش دهد.
- سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج، کلم برگ و برگ شلغم
- نَتو (غذای سنتی ژاپنی از سویای تخمیرشده)
- کدو حلوایی و روغن سویا
آهن؛ مکمل طبیعی تولید پلاکت
آهن نقش مستقیم در ساخت گلبول‌های قرمز و عملکرد پلاکت‌ها دارد. کمبود آن موجب کم‌خونی و کاهش پلاکت می‌شود.
- جگر و گوشت قرمز
- صدف و ماهی
- حبوبات و غلات غنی‌شده
- عدس، لوبیا و پنیر سویا
- شکلات سیاه
برای افزایش جذب آهن گیاهی، آن را همراه با منابع ویتامین C مصرف کنید و از مصرف همزمان با غذاهای سرشار از کلسیم پرهیز کنید.
مکمل های مفید برای افزایش پلاکت
علاوه بر مواد غذایی، برخی مکمل‌ها می‌توانند به افزایش پلاکت کمک کنند:
- کلروفیل (سبزینه): موجود در جلبک‌هایی مانند کلرلا، ممکن است باعث افزایش تولید پلاکت شود.
- عصاره برگ پاپایا: مطالعات اولیه حیوانی نشان‌دهنده افزایش پلاکت خون است، تحقیقات انسانی ادامه دارد.
- ملاتونین: هورمونی که به تنظیم چرخه خواب کمک می‌کند و می‌تواند در افزایش پلاکت مفید باشد، هرچند نیاز به مطالعات بیشتر دارد.
۱۰ ماده غذایی کلیدی برای افزایش پلاکت
برای راحتی، ۱۰ ماده غذایی مؤثر در افزایش پلاکت را معرفی می‌کنیم:
- جگر گاو: سرشار از آهن و ویتامین B۱۲
- سبزیجات برگ‌دار تیره: منبع فولات و ویتامین K
- ماهی‌های چرب: تأمین ویتامین D و B۱۲
- مرکبات: تأمین ویتامین C و تقویت سیستم ایمنی
- کدو حلوایی: منبع ویتامین K
- تخم‌مرغ: سرشار از ویتامین B۱۲ و D
- حبوبات: آهن و فولات گیاهی
- کلم بروکلی: ویتامین C و K
- غلات غنی‌شده: تأمین فولات، آهن و B۱۲
- عصاره برگ پاپایا: مکمل مؤثر در افزایش پلاکت
جمع بندی
تغذیه مناسب با تمرکز بر مواد مغذی حیاتی مانند فولات، ویتامین‌های B۱۲، C، D و K و آهن می‌تواند به افزایش پلاکت خون کمک کند. با این حال، افزایش پلاکت به‌طور کامل به تغذیه محدود نمی‌شود و در صورت کمبود شدید یا مشکلات خونی، مراجعه به پزشک ضروری است. ترکیب رژیم غذایی غنی با راهکارهای پزشکی مناسب، بهترین روش برای حفظ سلامت خون و عملکرد مطلوب پلاکت‌هاست.
بدون نظر! اولین نفر باشید