گوش و سیستم شنوایی یکی از حیاتی‌ترین اجزای بدن برای برقراری ارتباط، یادگیری و کیفیت زندگی است. اختلال در این سیستم، نه تنها توانایی شنیدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه ممکن است منجر به مشکلات گفتاری، عاطفی و حتی شناختی شود. مراقبت از شنوایی باید از روزهای نخست زندگی آغاز شود و تا سال‌های سالمندی ادامه پیدا کند. غربالگری‌های منظم، استفاده درست از فناوری های کمکی مانند سمعک و رعایت بهداشت شنوایی، می توانند مانع از بسیاری مشکلات و ناتوانی های جدی شوند.
اهمیت غربالگری شنوایی در نوزادان؛ گامی حیاتی برای رشد زبانی کودک
شنوایی نقش کلیدی در رشد گفتار، زبان و ارتباط کودک دارد. اگر نوزادی دچار کم شنوایی باشد و این اختلال به موقع شناسایی نشود، ممکن است مهارت های زبانی و شناختی او به شدت آسیب ببیند. به همین دلیل، انجام غربالگری شنوایی در هفته های ابتدایی تولد، امری ضروری و علمی است.
- غربالگری نوزادان با آزمون OAE انجام می شود که عملکرد حلزون گوش را بررسی می کند
- نوزادانی با وزن کمتر از ۱۵۰۰ گرم یا سابقه بستری در NICU باید با آزمون ABR نیز ارزیابی شوند
- تشخیص زودهنگام کم شنوایی، امکان مداخله درمانی زودتر و موفق تر را فراهم می کند
- تأخیر در تشخیص اختلالات شنوایی ممکن است منجر به مشکلات گفتاری، تحصیلی و رفتاری در آینده شود
کاهش شنوایی در کودکان؛ قابل پیشگیری و درمان پذیر
بسیاری از موارد کم شنوایی دوران کودکی، با تشخیص به موقع قابل درمان هستند. با افزایش آگاهی والدین درباره نشانه ها و مراجعه به موقع به متخصصان، می توان از بسیاری از مشکلات بعدی پیشگیری کرد. توجه به نشانه های اولیه و بررسی‌های دوره‌ای، کلید سلامت شنوایی در کودکان است.
- حدود ۶۰ درصد کم شنوایی های دوران کودکی قابل درمان هستند
- تأخیر در حرف زدن، عدم واکنش به صدا یا بروز درد گوش می توانند از نشانه های هشدار باشند
- کودکانی که شنوایی ضعیفی دارند، در معرض اختلالات یادگیری، افسردگی یا انزوا قرار می گیرند
- مراجعه به مراکز تخصصی شنوایی سنجی برای ارزیابی دقیق توصیه می شود
هندزفری و صدای بلند؛ تهدیدی جدی برای شنوایی نوجوانان
زندگی دیجیتال امروز، نوجوانان را بیش از هر زمان دیگری در معرض صداهای بلند قرار داده است. گوش دادن طولانی مدت به موسیقی با صدای زیاد، به ویژه از طریق هندزفری یا هدفون، یکی از عوامل اصلی کاهش شنوایی در جوانان به شمار می رود. این آسیب ها معمولاً به صورت تدریجی ظاهر می شوند و اغلب نادیده گرفته می شوند.
- بیش از یک میلیارد نفر نوجوان و جوان در دنیا در معرض خطر ناشی از صدای بلند هستند
- استفاده از هندزفری با صدای بالای ۶۰ درصد شدت گوشی، خطرناک و آسیب زا است
- وزوز گوش، کاهش تدریجی شنوایی و خستگی شنیداری از پیامدهای استفاده نادرست از هدفون هستند
- پیشنهاد می شود از هدفون های نویزگیر استفاده شود تا نیاز به صدای زیاد کاهش یابد
سکته گوش یا کم شنوایی ناگهانی؛ نیاز به درمان فوری دارد
کم شنوایی ناگهانی، یکی از شرایط اورژانسی در پزشکی گوش و حلق و بینی است. اگر فردی ناگهان دچار افت شنوایی شود، نباید منتظر بماند، بلکه باید در کوتاه ترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه کند. این وضعیت گاهی با سرگیجه یا وزوز گوش نیز همراه است.
- سکته گوش نیاز به درمان فوری دارد و باید در کمتر از ۷۲ ساعت به پزشک مراجعه شود
- این عارضه معمولاً یک طرفه است و می تواند دائمی شود اگر درمان به تأخیر بیفتد
- استرس، عفونت های ویروسی یا اختلالات گردش خون از عوامل احتمالی آن هستند
- مصرف استروئیدها یا داروهای ضدالتهاب، بخشی از پروتکل درمانی هستند
نقش مراقبت شنوایی در دوران سالمندی؛ پیشگیری از آلزایمر و افسردگی
با افزایش سن، شنوایی به طور طبیعی کاهش می یابد. اما در بسیاری از موارد، این افت شنوایی نادیده گرفته می شود و سالمند دچار انزوا، افسردگی و حتی کاهش عملکرد شناختی می شود. استفاده به موقع از سمعک و انجام چکاپ های دوره ای می تواند از این پیامدهای منفی جلوگیری کند.
- سالمندان باید به صورت سالانه آزمایش شنوایی انجام دهند
- استفاده از سمعک باعث بهبود ارتباطات اجتماعی، تمرکز ذهنی و پیشگیری از زوال شناختی می شود
- مطالعات جدید نشان داده اند که درمان کم شنوایی با سمعک، می تواند ریسک ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد
- بی توجهی به افت شنوایی در سالمندان، زمینه ساز انزوا، استرس و اختلالات روانی است
نکات طلایی برای محافظت از شنوایی در تمام مراحل زندگی
رعایت بهداشت شنوایی و پایبندی به اصول مراقبتی، می تواند تا حد زیادی از بروز کم شنوایی یا بیماری های مرتبط جلوگیری کند. اقدامات پیشگیرانه در هر سنی، به حفظ سلامت گوش و ارتقاء کیفیت زندگی کمک می کند.
- از قرار گرفتن طولانی مدت در محیط های پر سروصدا خودداری کنید
- هندزفری و هدفون را با صدای متوسط و در مدت زمان محدود استفاده کنید
- هرگونه درد، ترشح یا وزوز گوش را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کنید
- نوزادان را حتماً تحت غربالگری های شنوایی قرار دهید
- در سالمندی، به موقع از سمعک استفاده کنید و چکاپ ها را فراموش نکنید
جمع بندی
مراقبت از گوش و سیستم شنوایی، موضوعی نیست که تنها در دوران پیری اهمیت داشته باشد. از لحظه تولد تا کهنسالی، سلامت شنوایی نقش اساسی در ارتباط، یادگیری، عملکرد ذهنی و کیفیت زندگی دارد. غربالگری های منظم، استفاده مسئولانه از ابزارهای صوتی و مراجعه به موقع به متخصصان، کلید پیشگیری از بسیاری اختلالات هستند. گوش های خود را جدی بگیرید؛ چون شنوایی، پلی میان ما و دنیای پیرامون مان است.
بدون نظر! اولین نفر باشید