رعایت تاریخ انقضا در مصرف دارو یکی از اصول حیاتی سلامت فردی و عمومی است. بسیاری از افراد ممکن است به اشتباه فکر کنند که دارو پس از پایان تاریخ انقضا همچنان قابل استفاده است، در حالی که این تصور میتواند سلامت آنان را به خطر بیندازد. دکتر محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو، بهطور ویژه بر این نکته تأکید کرده و توصیه میکند که هیچ دارویی پس از تاریخ انقضا مصرف نشود.
اهمیت رعایت تاریخ انقضا
تاریخ انقضا روی بستهبندی دارو، صرفاً یک عدد یا علامت ظاهری نیست؛ بلکه نتیجه مطالعات علمی دقیق و دستورالعملهای بینالمللی است که برای تضمین ایمنی و اثربخشی دارو تعیین شدهاند.
- تاریخ انقضا نشاندهنده مدت زمانی است که تولیدکننده میتواند اثرگذاری، پایداری و سلامت دارو را تضمین کند.
- مصرف دارو پس از این تاریخ ممکن است اثر درمانی دارو را کاهش دهد یا حتی آن را غیرقابل استفاده کند.
- داروهای حساس مانند آنتیبیوتیکها، انسولین و داروهای قلبی و فشار خون در صورت مصرف پس از انقضا میتوانند خطرناک باشند.
دکتر هاشمی در این خصوص گفت: «تاریخ انقضا بر اساس تحقیقات گسترده و استانداردهای جهانی تعیین شده و رعایت آن برای حفاظت از سلامت مصرفکننده الزامی است.»
خطرات مصرف داروهای تاریخ گذشته
مصرف دارو پس از پایان تاریخ انقضا میتواند عوارض متعددی ایجاد کند و اثر درمانی آن را کاهش دهد. این موضوع به ویژه در داروهای حیاتی و درمانهای طولانیمدت اهمیت بیشتری پیدا میکند.
- کاهش اثربخشی دارو: داروی تاریخ گذشته ممکن است قادر به درمان بیماری نباشد یا پاسخ درمانی دیرتر و ضعیفتر ایجاد کند.
- ایجاد عوارض جانبی ناخواسته: ترکیبات دارو ممکن است پس از انقضا تغییر کنند و اثرات نامطلوبی مانند تهوع، حساسیت یا مشکلات گوارشی ایجاد نمایند.
- تهدید سلامت عمومی: مصرف داروهای تاریخ گذشته میتواند در موارد حاد مانند بیماریهای قلبی یا دیابت منجر به مشکلات جدی و اورژانسی شود.
پایداری داروها پس از تاریخ انقضا: واقعیت و هشدار
برخی مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهند که تحت شرایط کنترل شده و نظارت متخصصان، برخی داروها ممکن است برای مدت کوتاهی پس از تاریخ انقضا پایداری نسبی داشته باشند. با این حال، دکتر هاشمی تأکید کرد: «این یافتهها به هیچ عنوان قابل تعمیم به مصرف عمومی نیستند و اتکا به داروهای تاریخ گذشته خطرناک است.»
- حتی اگر دارو در آزمایشگاه تا چند هفته یا چند ماه بعد از تاریخ انقضا سالم باقی بماند، مصرف آن توسط عموم افراد ممکن است اثر درمانی نداشته باشد یا سبب بروز مشکلات جانبی شود.
- شرایط نگهداری دارو، مانند دما، رطوبت و نور، نقش مهمی در پایداری آن دارد و در خانهها معمولاً کنترل کامل این عوامل ممکن نیست.
توصیه های عملی سازمان غذا و دارو
برای استفاده ایمن از داروها و پیشگیری از هرگونه خطر برای سلامت فردی، رعایت توصیههای زیر ضروری است:
- هیچ دارویی پس از تاریخ انقضا مصرف نشود: این قانون ساده میتواند از بسیاری از مشکلات سلامت جلوگیری کند.
- مشاوره با داروساز یا منابع رسمی: در صورت هرگونه تردید درباره مصرف دارو، حتماً با داروسازان یا وبسایت و منابع رسمی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو مشورت کنید.
- نگهداری مناسب داروها: داروها را در شرایط توصیهشده نگهداری کنید؛ دما، رطوبت و نور مناسب میتوانند اثرات دارو را حفظ کنند.
- بررسی بستهبندی و برچسبها: قبل از مصرف دارو، تاریخ انقضا و شرایط نگهداری ذکر شده روی بستهبندی را بررسی کنید.
نتیجه گیری
تاریخ انقضا دارو، نشانهای مهم برای حفظ سلامت و اثربخشی درمان است و نادیده گرفتن آن میتواند پیامدهای جدی برای فرد و جامعه داشته باشد. دکتر محمد هاشمی توصیه میکند که هیچ دارویی پس از تاریخ انقضا مصرف نشود و در صورت هرگونه ابهام، تنها به مشورت داروسازان و منابع معتبر اعتماد شود. رعایت دقیق این نکات ساده میتواند از عوارض جانبی غیرمنتظره جلوگیری کرده و سلامت فرد و خانواده را تضمین کند.
بدون نظر! اولین نفر باشید