بیماری‌های کبدی به‌ویژه در مراحل اولیه اغلب بدون نشانه آشکار پیشرفت می‌کنند و همین موضوع تشخیص به موقع را دشوار می‌سازد. آسیب تدریجی بافت کبد می‌تواند توانایی این عضو حیاتی در پاک‌سازی خون، تولید پروتئین، ذخیره انرژی و تنظیم متابولیسم را کاهش دهد و در نهایت به بیماری‌های جدی مانند سیروز یا سرطان کبد منجر شود. عواملی همچون مصرف الکل، چاقی، دیابت، عفونت‌های ویروسی و استعمال دخانیات، خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی را افزایش می‌دهند. در این شرایط، تشخیص زودهنگام و غربالگری مؤثر می‌تواند جان بیماران را نجات دهد و هزینه‌های درمانی و نیاز به پیوند کبد را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
معرفی آزمایش CORE برای غربالگری کبد
آزمایش جدیدی که توسط پژوهشگران مؤسسه کارولینسکا در سوئد طراحی شده و با نام CORE شناخته می‌شود، یک آزمایش خون ساده و مبتنی بر مدل آماری است. این آزمایش با استفاده از پنج شاخص اصلی شامل سن، جنسیت و سه آنزیم کبدی متداول یعنی AST، ALT و GGT، احتمال ابتلا به بیماری‌های شدید کبدی را در بازه زمانی تا ۱۰ سال آینده پیش‌بینی می‌کند. این آنزیم‌ها معمولاً در آزمایش‌های روتین پزشکی سنجیده می‌شوند و تغییرات آن‌ها می‌تواند نشانه‌ای از آسیب کبدی اولیه باشد.
برای سهولت استفاده پزشکان، پژوهشگران یک ماشین‌حساب آنلاین نیز طراحی کرده‌اند که با وارد کردن داده‌های بیمار، درصد ریسک ابتلا به بیماری‌های شدید کبدی را به طور دقیق ارائه می‌دهد. این ابزار می‌تواند پزشکان مراقبت‌های اولیه را در تشخیص زودهنگام و تصمیم‌گیری‌های درمانی یاری کند.
دقت و اعتبار آزمایش
مطالعه‌ای که بر اساس داده‌های بیش از ۴۸۰ هزار نفر در استکهلم طی سه دهه انجام شد، نشان داد که آزمایش CORE قادر است ۸۸ درصد افراد پرخطر را به درستی شناسایی کند. در طول دوره پیگیری، حدود ۱.۵ درصد از شرکت‌کنندگان به بیماری‌های شدید کبدی مبتلا شدند یا نیازمند پیوند کبد گردیدند. این دقت بالا نشان می‌دهد که مدل CORE می‌تواند ابزار مؤثری برای غربالگری جمعیت عمومی باشد.
علاوه بر این، مدل CORE در جمعیت‌های دیگری در فنلاند و انگلستان نیز مورد آزمایش قرار گرفت و نتایج مشابهی به دست آمد، که نشان‌دهنده قابلیت تعمیم‌پذیری این روش در کشورهای مختلف است.
اهمیت پیشگیری و غربالگری زودهنگام
تشخیص زودهنگام بیماری‌های کبدی به ویژه برای افرادی که دارای دیابت، اضافه‌وزن یا سبک زندگی پرخطر هستند، اهمیت حیاتی دارد. پیشگیری به موقع می‌تواند از پیشرفت آسیب کبدی جلوگیری کند و امکان درمان غیرتهاجمی و مؤثر را فراهم سازد. آزمایش‌های ساده مانند CORE این امکان را می‌دهند که پزشکان بتوانند بدون نیاز به روش‌های پیچیده و گران‌قیمت، بیماران را غربالگری کنند و مراقبت‌های لازم را از همان مراحل اولیه آغاز نمایند.
پیام برای بیماران و پزشکان
این دستاورد علمی، دریچه‌ای تازه به سوی مراقبت‌های پیشگیرانه و کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های کبدی باز می‌کند. بیماران با انجام آزمایش‌های منظم و پیگیری وضعیت آنزیم‌های کبدی می‌توانند از بروز بیماری‌های شدید جلوگیری کنند. پزشکان نیز با استفاده از ابزارهای دیجیتال و مدل‌های آماری مانند CORE، می‌توانند تصمیمات درمانی به موقع و مؤثرتری اتخاذ کنند.
سخن پایانی
آزمایش CORE نه تنها یک روش ساده و کم‌هزینه برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های کبدی است، بلکه نویدبخش تحول در مراقبت‌های پیشگیرانه و درمان فردمحور به شمار می‌آید. با توجه به شیوع بالای عوامل خطرساز مانند چاقی، دیابت و مصرف الکل، استفاده گسترده از این ابزار می‌تواند سلامت جمعیت را بهبود بخشد و فشار بر سیستم‌های درمانی را کاهش دهد. این پژوهش نمونه‌ای از اهمیت تلفیق فناوری و پزشکی پیشگیرانه برای نجات جان انسان‌ها و ارتقای کیفیت زندگی است.
بدون نظر! اولین نفر باشید