در سال‌های اخیر استفاده از دمنوش های گیاهی به دلیل خاصیت آرام بخشی و درمانی، بسیار رایج شده است. بسیاری از افراد تصور می کنند که گیاهی بودن این نوشیدنی ها به معنای بی ضرر بودن آن ها است، اما حقیقت این است که برخی از دمنوش ها می توانند با داروهای شیمیایی تداخل جدی ایجاد کنند. این تداخل ممکن است باعث افزایش عوارض جانبی دارو یا کاهش اثر درمانی آن شود و حتی در مواردی جان بیمار را به خطر بیندازد. به همین دلیل شناخت دمنوش های ناسازگار با داروها، برای افرادی که داروهای پر مصرف مصرف می کنند، اهمیت ویژه ای دارد.
چرا دمنوش ها می توانند با داروها تداخل داشته باشند؟
دمنوش ها ترکیبات فعالی دارند که پس از ورود به بدن، از طریق کبد و کلیه متابولیزه می شوند. بسیاری از داروها نیز از همین مسیرها تجزیه می شوند. وقتی یک دمنوش و یک دارو همزمان مصرف شوند، رقابت برای متابولیسم در بدن ایجاد می شود و این موضوع ممکن است اثر دارو را بیش از حد افزایش دهد یا به طور خطرناکی کاهش دهد. علاوه بر این، برخی گیاهان می توانند مستقیماً روی فشار خون، قند خون یا انعقاد خون اثر بگذارند و اثر دارو را تشدید کنند. بنابراین مصرف بی توجه دمنوش ها می تواند به عوارض غیر منتظره منجر شود.
رقیق کننده های خون و ایبوپروفن
داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و حتی داروهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن، با برخی دمنوش ها ناسازگار هستند.
گیاهانی مانند جینکوبیلوبا، بابونه و پنجه گربه می توانند خطر خونریزی داخلی و حتی خونریزی مغزی را افزایش دهند. مصرف همزمان این داروها و دمنوش ها در برخی گزارش ها به مرگ بیمار منجر شده است. بنابراین افراد تحت درمان با این داروها باید از مصرف همزمان دمنوش های گیاهی خودداری کنند.
متفورمین (داروی دیابت نوع دو)
متفورمین یکی از داروهای رایج در درمان دیابت نوع دو است. مصرف همزمان این دارو با برخی گیاهان می تواند خطرناک باشد.
به عنوان مثال، گیاه گلدن سیل (Goldenseal) سطح اثرگذاری متفورمین را تا ۲۵ درصد کاهش می دهد و این موضوع کنترل قند خون را دشوار می کند. از سوی دیگر، مصرف جینسینگ با متفورمین می تواند قند خون را بیش از حد پایین بیاورد و باعث سرگیجه، تعریق شدید یا حتی بی هوشی شود. بیماران دیابتی باید در انتخاب دمنوش ها بسیار محتاط باشند.
داروهای کاهنده کلسترول یا استاتین ها
استاتین ها داروهایی هستند که برای کاهش کلسترول خون تجویز می شوند. مصرف برخی دمنوش ها همراه این داروها می تواند بسیار خطرناک باشد.
برای نمونه، گریپ فروت اثر این داروها را در خون افزایش داده و احتمال آسیب کبدی یا تجزیه خطرناک عضلات را بالا می برد. از سوی دیگر، گیاه گل راعی یا علف چای اثر استاتین ها را کاهش می دهد و درمان را بی نتیجه می کند. بنابراین بیماران قلبی و افرادی که کلسترول بالا دارند باید از مصرف همزمان این گیاهان با داروها پرهیز کنند.
امپرازول (داروی رفلاکس و سوزش معده)
امپرازول یکی از پر مصرف ترین داروها برای درمان رفلاکس معده است. اما برخی دمنوش ها می توانند اثر آن را کاهش دهند.
به طور ویژه، دمنوش های حاوی جینکوبیلوبا متابولیسم این دارو را مختل کرده و باعث کاهش اثر آن می شوند. این موضوع باعث می شود علائم رفلاکس و سوزش معده بهبود پیدا نکنند یا حتی تشدید شوند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی به ویژه گروه مهار کننده باز جذب سروتونین (SSRI) نیازمند مصرف دقیق و منظم هستند. اما برخی گیاهان می توانند با این داروها ترکیب بسیار خطرناکی ایجاد کنند.
به عنوان مثال، گیاه گل راعی (هوفاریقون) که در برخی دمنوش ها وجود دارد، می تواند با داروهای ضد افسردگی تداخل کرده و منجر به سندرم سروتونین شود. این سندرم با علائمی مانند تهوع، فشار خون بالا، تپش قلب و حتی توهم همراه است و در صورت عدم درمان سریع، می تواند زندگی فرد را تهدید کند.
بنزودیازپین ها (داروهای ضد اضطراب)
داروهایی مانند والیوم، زاناکس و کلونوپین جزو داروهای ضد اضطراب و آرام بخش هستند. مصرف دمنوش های آرام بخش همراه این داروها بسیار خطرناک است.
سنبل الطیب یا والرین از جمله گیاهانی است که خاصیت آرام بخشی قوی دارد. مصرف همزمان این دمنوش با داروهای ضد اضطراب، اثر خواب آوری و سرکوب سیستم عصبی را چند برابر می کند و ممکن است باعث خواب آلودگی شدید، افت فشار خون یا حتی مشکلات تنفسی شود.
سیکلوسپورین (داروی سرکوب سیستم ایمنی)
سیکلوسپورین دارویی است که برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی و درمان برخی بیماری های خود ایمنی استفاده می شود. اما این دارو حساسیت بالایی به تداخل دارویی دارد.
مصرف همزمان آن با گریپ فروت، بابونه و بربرین می تواند سطح دارو در خون را بیش از حد بالا ببرد و عوارض خطرناک ایجاد کند. در مقابل، گیاه گل راعی می تواند اثر این دارو را خنثی کرده و درمان را بی نتیجه کند. به همین دلیل بیماران پیوندی باید در مصرف هر نوع دمنوش گیاهی با پزشک خود مشورت کنند.
توصیه پایانی
دمنوش ها در کنار خواص آرام بخش و درمانی، می توانند اثرات خطرناکی نیز به همراه داشته باشند، به خصوص زمانی که با داروهای پر مصرف ترکیب شوند. بسیاری از افراد به دلیل گیاهی بودن دمنوش ها تصور می کنند که بی ضرر هستند، اما تحقیقات نشان داده اند که این نوشیدنی ها می توانند با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند.
به طور کلی، پیش از مصرف هر نوع دمنوش در کنار داروهای شیمیایی، حتما باید با پزشک، داروساز یا متخصص تغذیه مشورت شود. مراقبت از سلامت بدن تنها در گرو مصرف دارو یا دمنوش نیست، بلکه تعادل و آگاهی در انتخاب آن ها مهم ترین اصل است.
بدون نظر! اولین نفر باشید