تاری یا کدری دید می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلف چشمی و بیماری‌های زمینه‌ای باشد که سلامت بینایی را تهدید می‌کنند. شناخت علل و نشانه‌های این اختلال کمک می‌کند تا در زمان مناسب به پزشک متخصص مراجعه کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین عوامل ایجادکننده تاری دید و نشانه‌های هر کدام می‌پردازیم تا آگاهی شما در جهت حفظ سلامت چشم افزایش یابد.
۱. آب مروارید (Cataracts)
آب‌مروارید یکی از شایع‌ترین علل کاهش کیفیت دید در سنین بالا است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که پروتئین‌های موجود در عدسی چشم به مرور زمان متراکم و کدر می‌شوند و باعث اختلال در عبور نور به شبکیه می‌شوند. این فرآیند معمولاً به تدریج پیش می‌رود و در مراحل اولیه ممکن است متوجه تغییرات نشوید، اما با پیشرفت بیماری، تاری دید و مشکلات جدی در بینایی ظاهر می‌شود.
علائم مهم آب‌مروارید شامل موارد زیر است:
- کاهش وضوح دید و دشواری در تمرکز بر اشیاء
- حساسیت بیش از حد به نورهای شدید و گاهی درد چشم
- تغییر در ادراک رنگ‌ها به شکل کمرنگ و بی‌روح
- دیدن تصویر دوگانه حتی با بسته بودن یکی از چشم‌ها
- افزایش نزدیک‌بینی به مرور زمان
- کاهش دید در نور کم، به ویژه در شب
- مشاهده هاله‌های نورانی اطراف منابع نور
عوامل افزایش خطر ابتلا به آب‌مروارید:
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری
- استفاده طولانی‌مدت از داروهای کورتیکواستروئید
- آسیب‌ها یا ضربات مستقیم به چشم
- قرارگیری مکرر در معرض نور فرابنفش خورشید یا پرتودرمانی
- دیابت کنترل‌نشده
- سندروم داون
- ابتلا به سرخجه مادرزادی
۲. دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (Age-related Macular Degeneration – AMD)
دژنراسیون ماکولا یکی از بیماری‌های شایع چشم در افراد بالای ۵۰ سال است که ناحیه حساس و مرکزی شبکیه چشم (ماکولا) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بخش از چشم مسئول دید دقیق، خواندن و تشخیص چهره‌ها است. آسیب ماکولا منجر به اختلال در دید مرکزی و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود.
علائم معمول دژنراسیون ماکولا عبارت‌اند از:
- تاری دید و کدر شدن مرکز میدان دید
- دشواری در دید در نور کم یا تاریکی
- مشاهده خطوط صاف به شکل موج‌دار یا کج
- بروز نقاط تار یا سیاه در مرکز دید
- کاهش شفافیت و درخشش رنگ‌ها
عوامل مؤثر در بروز AMD:
- سن بالای ۵۵ سال
- سابقه خانوادگی ابتلا
- استعمال دخانیات
- نژاد سفیدپوست (قفقازی)
۳. رتینوپاتی دیابتی (Diabetic Retinopathy)
رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض جدی بیماری دیابت است که به علت آسیب به عروق خونی شبکیه ایجاد می‌شود. این وضعیت اغلب بدون علامت در مراحل اولیه است ولی با پیشرفت بیماری، اختلالات بینایی سریعاً ظاهر می‌شوند و ممکن است منجر به کاهش شدید یا از دست دادن بینایی شود.
علائم شاخص رتینوپاتی دیابتی عبارت‌اند از:
- دیدن تصاویر کج یا تار
- تغییرات ناپایدار در وضوح دید بین دو چشم
- افزایش تعداد فلوترها (نقاط شناور در میدان دید)
- لکه‌های سیاه یا نقاط خالی در دید
- کاهش توانایی دید در شب
- رنگ‌های کمرنگ یا شسته شده
- در موارد پیشرفته، از دست دادن کامل بینایی
عوامل خطر رتینوپاتی دیابتی:
- دیابت نوع ۱ و نوع ۲ کنترل‌نشده
- دیابت بارداری
- مدت طولانی ابتلا به دیابت
۴. عفونت ها و التهاب های چشمی
التهاب یا عفونت در بخش‌های مختلف چشم می‌تواند به سرعت باعث کاهش کیفیت بینایی و تاری دید شود. این مشکلات ممکن است ناشی از باکتری، ویروس، قارچ یا واکنش‌های خودایمنی بدن باشند. التهاب در قرنیه، یووه (لایه میانی چشم) یا صلبیه (لایه سفید چشم) هر کدام به نوعی دید را مختل می‌کنند.
التهاب‌های شایع چشمی عبارت‌اند از:
- کراتیت (التهاب قرنیه)
- یووئیت (التهاب لایه میانی چشم)
- اسکلریت (التهاب صلبیه)
بیماری‌های خودایمنی مرتبط با التهاب چشم:
- آرتریت روماتوئید
- سندروم شوگرن
- لوپوس
- مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس)
- آرتریت سلول غول‌آسا
- بیماری گریوز
- نورومیلیت اپتیکا
۵. دیستروفی فوکس (Fuchs’ Dystrophy)
دیستروفی فوکس یک بیماری نادر اما پیشرونده قرنیه است که به تدریج سلول‌های داخلی قرنیه را تخریب می‌کند. این امر موجب تورم، تجمع مایع و در نهایت تاری و کاهش دید می‌شود. معمولاً در مراحل اولیه، بیماران فقط مه‌آلودگی خفیفی در دید خود احساس می‌کنند، اما با پیشرفت بیماری علائم تشدید می‌یابد.
علائم مرحله اولیه و پیشرفته دیستروفی فوکس:
- تاری و مه‌آلودگی دید در مراحل ابتدایی
- احساس خشکی و شن‌ریزه در چشم
- حساسیت افزایش یافته به نور
- تشدید تاری در شرایط مرطوب یا صبح‌ها
عوامل خطر ابتلا:
- شیوع بیشتر در زنان
- سابقه خانوادگی مثبت
چه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کرد؟
هرگونه تغییر محسوس در کیفیت دید باید جدی گرفته شود و سریعاً تحت نظر متخصص چشم قرار گیرد. مراجعه به موقع می‌تواند از پیشرفت بیماری‌ها جلوگیری کرده و درمان مؤثرتر باشد. مواردی که نیاز به ارزیابی فوری دارند شامل:
- تاری یا دوبینی مداوم
- حساسیت شدید به نور و مشکلات دید در شب
- درد یا ناراحتی چشم
- احساس وجود جسم خارجی یا خشکی غیرمعمول
- مشاهده نورهای ناگهانی یا فلش مانند
- افزایش ناگهانی تعداد فلوترها
- سردردهای مکرر همراه با اختلال بینایی
نتیجه گیری
تاری یا کدری دید می‌تواند نشانه اولیه بیماری‌های چشمی مهمی مانند آب‌مروارید، دژنراسیون ماکولا، رتینوپاتی دیابتی و یا التهاب‌های چشمی باشد. آگاهی از این علائم و عوامل خطر، نقش مهمی در پیشگیری از کاهش شدید بینایی دارد. مراجعه به موقع به چشم‌پزشک و انجام معاینات منظم، بهترین راهکار برای حفظ سلامت چشم و جلوگیری از عوارض جبران‌ناپذیر است. به یاد داشته باشید، مراقبت از چشم‌ها سرمایه‌ای است که به کیفیت زندگی شما ارزش می‌بخشد.
بدون نظر! اولین نفر باشید