هپاتیت ویروسی، به‌ویژه نوع B و C، یکی از چالش‌های مهم بهداشت عمومی در سطح جهان محسوب می‌شود. این بیماری اگرچه قابل پیشگیری و درمان است، اما هنوز سالانه جان میلیون‌ها انسان را در سراسر جهان تهدید می‌کند. با توجه به قابلیت حذف کامل این بیماری تا سال ۲۰۳۰، بسیاری از کشورها از جمله ایران، گام‌های مؤثری در جهت کنترل و ریشه‌کنی آن برداشته‌اند. اما این مسیر همچنان با موانع اقتصادی، اجتماعی، و ساختاری همراه است که تنها با همکاری جمعی و عدالت‌محور می‌توان بر آن‌ها فائق آمد.
لزوم افزایش آگاهی و اقدامات جهانی برای حذف هپاتیت
افزایش آگاهی عمومی یکی از پایه‌های اصلی کنترل هپاتیت ویروسی است. آگاهی به‌موقع می‌تواند به تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و در نهایت جلوگیری از گسترش بیماری کمک کند. سازمان جهانی بهداشت و شرکای آن هر ساله در روز جهانی هپاتیت بر ضرورت ارتقای سطح دانش عمومی، بسیج منابع، و هماهنگی بین‌المللی تأکید می‌کنند.
در همین راستا، نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران با اشاره به اهمیت روز جهانی هپاتیت، خواستار اقدامات سریع‌تر و هماهنگ‌تر برای مقابله با این تهدید جهانی شد. او تأکید کرد که تعهد کشورها، به‌ویژه ایران، در مسیر حذف هپاتیت B و C نقش حیاتی دارد و اقدامات کنونی باید تقویت شوند.
تجربه موفق ایران در مبارزه با هپاتیت؛ الگویی برای منطقه
برخلاف فشارهای اقتصادی و محدودیت‌های ساختاری، ایران یکی از کشورهایی است که توانسته در زمینه کنترل هپاتیت گام‌های چشمگیری بردارد. به‌ویژه در حوزه واکسیناسیون هپاتیت B، پوشش گسترده جمعیت نوزادان باعث کاهش قابل توجه موارد ابتلا در سال‌های اخیر شده است.
دکتر جعفر حسین، نماینده سازمان جهانی بهداشت، ضمن قدردانی از پزشکان، کارشناسان، و فعالان حوزه سلامت در ایران، عنوان کرد که این کشور با وجود چالش‌های موجود، از تعهد پایدار خود در مسیر حذف هپاتیت کوتاه نیامده و همچنان پیشرو در منطقه باقی مانده است. تجربیات ایران می‌تواند برای سایر کشورها در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه الگوبخش باشد.
هپاتیت C؛ چالشی ماندگار در جمعیت های آسیب پذیر
در حالی که کنترل هپاتیت B با موفقیت‌هایی همراه بوده، نوع C این بیماری هنوز در برخی گروه‌های جمعیتی، به‌ویژه مصرف‌کنندگان مواد تزریقی، افراد دارای تماس جنسی پرخطر و زندانیان شیوع قابل توجهی دارد. این موضوع، اهمیت اتخاذ راهکارهای عدالت‌محور و جامعه‌محور را دوچندان می‌کند.
برای مقابله با هپاتیت C باید خدمات درمانی در دسترس، غیرمحروم‌کننده، و بدون انگ ارائه شود. برنامه‌هایی نظیر حمایت همتایان، کاهش آسیب، و گسترش مراکز تشخیص و درمان در مناطق کم‌برخوردار می‌توانند به شناسایی زودهنگام بیماران و کاهش زنجیره انتقال کمک کنند.
شعار جهانی ۲۰۲۵: بیایید موانع را بشکنیم
هر ساله شعار روز جهانی هپاتیت، منعکس‌کننده رویکرد بین‌المللی به مقابله با این بیماری است. شعار سال ۲۰۲۵ با عنوان «بیایید موانع را بشکنیم» بر ضرورت برداشتن موانع ساختاری، اقتصادی و اجتماعی تأکید دارد که اغلب مانع از دسترسی بیماران به خدمات بهداشتی می‌شوند.
این شعار نشان می‌دهد که پایان دادن به هپاتیت تنها با راهکارهای پزشکی ممکن نیست، بلکه نیازمند اصلاح نظام‌های بهداشتی، حذف تبعیض، و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هایی است که خدمات را به همه افراد، فارغ از طبقه اجتماعی یا سبک زندگی، ارائه دهند.
ادغام خدمات هپاتیت در نظام سلامت اولیه؛ کلید موفقیت بلندمدت
یکی از راهبردهای مؤثر در کنترل پایدار هپاتیت، ادغام خدمات مربوط به آن در نظام مراقبت‌های اولیه سلامت است. این رویکرد موجب می‌شود که خدمات تشخیص، درمان و پیگیری بیماری به شکل همگانی، مداوم و با هزینه کمتر ارائه شوند.
نماینده سازمان جهانی بهداشت با اشاره به موفقیت این مدل در کشورهای مختلف، گفت که ادغام خدمات هپاتیت با مراقبت‌های مربوط به HIV و بیماری‌های آمیزشی، موجب افزایش پوشش، کاهش هزینه‌ها، و ارتقای کیفیت مراقبت‌ها می‌شود. این راهکار در عین حال می‌تواند مشارکت اجتماعی و حمایت پایدار مالی را نیز تقویت کند.
پایان دادن به هپاتیت؛ فراتر از یک هدف بهداشتی
حذف هپاتیت تنها به معنای کاهش آمار ابتلا و مرگ‌ومیر نیست، بلکه گامی بزرگ در راستای تحقق عدالت اجتماعی، کرامت انسانی و برابری محسوب می‌شود. حذف انگ از بیماران، گسترش خدمات بدون تبعیض و ارتقای سطح آگاهی عمومی، از مهم‌ترین پیش‌نیازهای تحقق این هدف هستند.
به گفته کارشناسان بین‌المللی، تنها از طریق همکاری دولت‌ها، نهادهای مردمی، نظام‌های درمانی، و افراد جامعه می‌توان به این هدف دست یافت. هر فرد، سازمان یا متخصص می‌تواند در این مسیر نقش‌آفرینی کند؛ از حمایت‌گری گرفته تا ارائه خدمت و آموزش عمومی.
نتیجه گیری
حذف کامل هپاتیت دیگر یک رؤیای دوردست نیست؛ بلکه هدفی قابل دسترسی است که با برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری پایدار و مشارکت مردمی می‌توان به آن رسید. تجربه موفق ایران در زمینه واکسیناسیون و کنترل هپاتیت B، و تلاش‌ها برای مدیریت هپاتیت C نشان می‌دهد که این مسیر قابل پیمودن است.
با ادغام خدمات هپاتیت در نظام سلامت، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر، و شکستن موانع ساختاری و ذهنی، می‌توان به آینده‌ای بدون هپاتیت امیدوار بود؛ آینده‌ای که در آن سلامت، کرامت و برابری برای همگان فراهم باشد.
بدون نظر! اولین نفر باشید