پوست یکی از مهمترین و حساسترین اعضای بدن است که هم نقش حفاظتی و هم زیبایی دارد. خشکی، خارش و پوستهپوسته شدن پوست میتواند ناشی از کمآبی ساده باشد، اما گاهی این علائم نشانه مشکلات جدیتر پوستی یا حتی بیماریهای داخلی هستند. شناخت علتها، علائم و راههای پیشگیری از پوستهپوسته شدن پوست میتواند به حفظ سلامت و کاهش عوارض کمک کند.
1. پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری مزمن و خودایمنی است که باعث افزایش سرعت تولید سلولهای پوستی میشود. این رشد سریع سلولها باعث تجمع و ایجاد پلاکهای ضخیم، پولکی و قرمز رنگ روی پوست میشود.
- علائم: لکههای خشک و قرمز با پوستههای سفید یا خاکستری، اغلب روی زانو، آرنج، کمر و پوست سر ظاهر میشوند. در برخی افراد ممکن است ناخنها هم دچار تغییر رنگ و ضخامت شوند.
- درمان: پمادها و کرمهای موضعی، نوردرمانی و داروهای خوراکی خاص. این درمانها التهاب را کاهش میدهند و سرعت تولید سلولهای پوست را کنترل میکنند. کنترل استرس و مرطوب نگه داشتن پوست نیز میتواند از تشدید بیماری جلوگیری کند.
2. اگزما
اگزما یک گروه از بیماریهای پوستی با زمینه ژنتیکی و محیطی است که باعث التهاب مزمن پوست میشود. این بیماری میتواند در کودکی شروع شود و در بزرگسالی ادامه یابد.
- علائم: خشکی شدید، خارش مداوم، قرمزی، تاول و پوستهریزی. مناطق معمول شامل دستها، صورت، گردن و پشت زانو است.
- درمان: آنتیهیستامین برای کاهش خارش، کرمهای کورتونی موضعی، داروهای بیولوژیک برای موارد شدید، و مرطوبکنندههای قوی برای حفظ رطوبت طبیعی پوست. جلوگیری از عوامل تحریککننده مانند صابونهای قوی و شویندهها اهمیت زیادی دارد.
3. درماتیت سبوره ای
درماتیت سبورهای یک التهاب مزمن است که بیشتر پوست سر و مناطق چرب صورت و تنه را درگیر میکند. این بیماری به فعالیت بیشازحد غدد چربی و حضور قارچهای طبیعی پوست مرتبط است.
- علائم: پوستههای چرب سفید یا زرد رنگ، خارش و گاهی التهاب پوست سر، ابرو، گوشها و قفسه سینه.
- درمان: استفاده منظم از شامپوهای ضدشوره حاوی زینک، سلنیوم یا کتوکونازول برای کنترل قارچها و کاهش التهاب. در موارد شدید، داروهای خوراکی ضدقارچ توسط پزشک تجویز میشوند.
4. عفونت قارچی تینه آ ورسی کالر
این نوع عفونت ناشی از قارچهای سطحی پوست است و بیشتر افراد را درگیر میکند، به ویژه در نواحی گرم و مرطوب بدن.
- علائم: لکههای پوستهپوسته و تغییر رنگ پوست به سفید، صورتی یا قهوهای روشن. خارش و التهاب ممکن است ایجاد شود.
- درمان: استفاده از کرمها و شامپوهای ضدقارچ برای مدت زمان توصیه شده توسط پزشک، و خشک نگه داشتن نواحی درگیر برای جلوگیری از گسترش قارچها.
5. کراتوز اکتینیک (ضایعات پیش سرطانی)
این ضایعات ناشی از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض اشعه ماوراءبنفش خورشید ایجاد میشوند و اگر درمان نشوند، ممکن است به سرطان پوست تبدیل شوند.
- علائم: لکههای خشک و پوستهپوسته، اغلب روی صورت، دستها و پیشانی. این ضایعات ممکن است حساس به لمس باشند.
- درمان: درمانهای موضعی شامل فریز کردن، لیزر، لایهبرداری شیمیایی یا کرمهای خاص برای حذف سلولهای آسیبدیده. استفاده از ضدآفتاب برای پیشگیری از ضایعات جدید ضروری است.
6. حساسیت تماسی پوستی
تماس با مواد حساسیتزا باعث التهاب و پوستهریزی پوست میشود. این مواد میتوانند شامل نیکل، مواد آرایشی، رنگها، گیاهان سمی و برخی داروها باشند.
- علائم: خارش شدید، تاول، قرمزی، سوزش و پوستهریزی، که معمولاً در ناحیهای که با ماده حساسیتزا تماس داشته ظاهر میشوند.
- درمان: شناسایی و پرهیز از عامل تحریککننده، استفاده از کرمهای ضدالتهاب و مرطوبکنندهها برای کاهش خارش و بهبود پوست.
7. سرطان پوست (BCC و SCC)
سرطان پوست میتواند به شکل ضایعات پوستهدار، زخمهای باز یا برجستگیهای براق ظاهر شود. برخی انواع سرطان پوست ممکن است به سرعت پیشرفت کنند و نیاز به درمان فوری دارند.
- درمان: جراحی برای برداشتن ضایعه، لیزر، شیمیدرمانی موضعی یا پرتودرمانی بسته به نوع و شدت سرطان. هر تغییر ناگهانی یا ضایعه مشکوک باید فوراً توسط پزشک بررسی شود.
8. کم کاری تیروئید
اختلال هورمونی که منجر به کاهش تولید هورمون تیروئید میشود و میتواند خشکی و زبری پوست را افزایش دهد.
- علائم همراه: خستگی، افسردگی، افزایش وزن، احساس سرما و خشکی شدید پوست.
- درمان: مصرف داروی لووتیروکسین برای جایگزینی هورمون کمبود شده و بهبود شرایط پوستی.
9. ایکتیوزیس (پوست ماهی)
بیماری ژنتیکی که باعث ضخیم شدن و پوستهپوسته شدن پوست میشود، به ویژه در نواحی پا و تنه.
- علائم: پوستههای بزرگ، خشک و شبیه فلس ماهی، گاهی با ترکهای عمیق در پوست.
- درمان: کرمهای حاوی اوره و اسید لاکتیک برای نرم کردن پوست، حمامهای طولانی برای مرطوب نگه داشتن و کاهش پوستهریزی.
10. قارچ پا (پای ورزشکار)
عفونت قارچی مسری که بین انگشتان پا ایجاد میشود و بیشتر ورزشکاران و افرادی که پاهایشان عرق میکند را درگیر میکند.
- علائم: خارش، سوزش، ترک خوردن پوست و پوستهریزی، گاهی با بوی نامطبوع.
- درمان: استفاده از کرمها یا اسپریهای ضدقارچ، خشک نگه داشتن پا و تعویض مرتب جورابها برای جلوگیری از گسترش عفونت.
11. آفتاب سوختگی
قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید باعث سوختگی و آسیب سلولی پوست میشود که در ادامه به پوستهریزی منجر میشود.
- علائم: قرمزی، التهاب، درد و پوستهریزی پس از چند روز.
- درمان: کمپرس سرد، مصرف مایعات کافی، مرطوبکنندهها و داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد و التهاب. استفاده از ضدآفتاب و لباس محافظ برای پیشگیری ضروری است.
12. پیتی ریازیس روزه آ
این بیماری پوستی ویروسی و بیخطر است که اغلب خودبهخود بهبود مییابد.
- علائم: ظهور یک لکه بزرگ اولیه و سپس لکههای کوچکتر روی تنه و شانهها، گاهی با خارش خفیف.
- درمان: معمولاً نیاز به درمان ندارد و به مرور زمان برطرف میشود. مرطوب نگه داشتن پوست میتواند خارش را کاهش دهد.
راه های پیشگیری از پوسته پوسته شدن پوست
- استفاده روزانه از مرطوبکنندههای حاوی سرامید، هیالورونیک اسید و لیپیدها.
- مصرف ضدآفتاب و اجتناب از تابش مستقیم و طولانیمدت نور خورشید.
- دوش کوتاه با آب ولرم و خودداری از آب داغ و شویندههای قوی.
- نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت بدن.
- پرهیز از لباسهای تنگ و شیمیایی که میتوانند باعث تحریک پوست شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- خشکی و خارش پوست با روشهای خانگی بهبود نیافت.
- خارش شدید که خواب یا فعالیتهای روزانه را مختل میکند.
- ایجاد زخم، ضایعات مشکوک یا تغییرات ناگهانی در پوست.
کلام آخر
با شناسایی علت پوستهپوسته شدن پوست و رعایت نکات بهداشتی، میتوان از پیشرفت مشکلات و بروز عوارض جدی جلوگیری کرد و سلامت و زیبایی پوست را حفظ نمود.
بدون نظر! اولین نفر باشید