بوی ناخوشایند ناف یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند، اما اغلب نادیده گرفته می‌شود. در حالی که این بو معمولاً به‌دلیل رعایت نکردن بهداشت ایجاد می‌شود، گاهی می‌تواند نشانه‌ی وجود عفونت، سنگ ناف یا حتی مشکلات مادرزادی مانند کیست اوراخال باشد. ناحیه‌ی ناف به‌دلیل فرورفتگی و رطوبت نسبی، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها محسوب می‌شود.
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد در ناف انسان‌ها ممکن است صدها نوع میکروارگانیسم مختلف وجود داشته باشد. بنابراین بی‌توجهی به تمیزی آن، می‌تواند به بوی ناخوشایند، التهاب و عفونت منجر شود.
در ادامه، دلایل اصلی بوی بد ناف و روش‌های درمان و پیشگیری از آن را بررسی می‌کنیم.
۱. رعایت نکردن بهداشت فردی
تمیز نکردن ناف در زمان استحمام یکی از شایع‌ترین دلایل بوی بد آن است. این ناحیه به‌دلیل فرورفتگی، اغلب از دید و دسترس دور می‌ماند و با گذشت زمان، ترکیبی از عرق، سلول‌های مرده پوست و چربی در آن جمع می‌شود. نتیجه‌ی این تجمع، ایجاد محیطی گرم و مرطوب است که باکتری‌ها و قارچ‌ها در آن رشد می‌کنند.
در برخی افراد، این آلودگی به حدی زیاد می‌شود که لایه‌ای قهوه‌ای یا خاکستری روی پوست تشکیل می‌دهد که به آن درماتیت ناشی از بی‌توجهی گفته می‌شود. با شست‌وشوی آرام ناف با آب ولرم و صابون ملایم، می‌توان این وضعیت را به راحتی برطرف کرد.
۲. عفونت باکتریایی ناف
گاهی بوی بد ناف نشانه‌ی عفونت باکتریایی است. این نوع عفونت معمولاً با بوی ترش یا تند، ترشح زردرنگ، قرمزی یا التهاب همراه است. در برخی موارد، زخم یا پیرسینگ ناف مسیر ورود باکتری‌ها را فراهم می‌کند.
عفونت‌های باکتریایی ممکن است شامل بیماری‌هایی مانند سلولیت یا عفونت استافیلوکوکی باشند. اگر این وضعیت درمان نشود، می‌تواند باعث گسترش عفونت به بافت‌های اطراف شود. درمان معمولاً شامل مصرف پماد آنتی‌بیوتیک یا آنتی‌بیوتیک خوراکی است.
۳. عفونت قارچی (Yeast Infection)
قارچ‌ها، به‌ویژه کاندیدا آلبیکانس، در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند و ناف یکی از محل‌های مورد علاقه‌ی آنهاست. افرادی که زیاد عرق می‌کنند، لباس تنگ می‌پوشند یا به بیماری‌هایی مانند دیابت مبتلا هستند، بیشتر در معرض عفونت قارچی ناف قرار دارند.
این نوع عفونت معمولاً با بوی ترش یا شیرین، خارش، سوزش و قرمزی همراه است. در برخی موارد، ممکن است برجستگی‌های کوچک و پر از چرک نیز دیده شود. درمان شامل استفاده از کرم‌ها یا پودرهای ضد قارچ و خشک نگه داشتن محل است.
۴. کیست اوراخال (Urachal Cyst)
در دوران جنینی، مجرایی به نام اوراخوس بین مثانه و ناف وجود دارد. در حالت طبیعی، این مجرا پس از تولد بسته می‌شود، اما در برخی افراد باز می‌ماند و باعث تشکیل کیست می‌شود. در صورت عفونی شدن این کیست، ترشحات بدبو یا حتی ادرار ممکن است از ناف خارج شود.
علائمی مانند تب، درد زیر شکم، سوزش هنگام ادرار و وجود خون در ادرار می‌تواند نشانه‌ی این مشکل باشد. در چنین شرایطی مراجعه فوری به پزشک ضروری است، زیرا درمان معمولاً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک یا جراحی برای تخلیه کیست است.
۵. سنگ ناف (Omphalolith)
سنگ ناف یا امفالولیت توده‌ای سخت، تیره و معمولاً بی‌درد است که از تجمع چربی، کراتین و پوست مرده تشکیل می‌شود. این سنگ‌ها در ناف‌های عمیق شایع‌تر هستند و به مرور زمان ممکن است باعث بوی بد یا عفونت شوند.
در صورت مشاهده‌ی سنگ ناف، از دستکاری آن خودداری کنید؛ زیرا ممکن است باعث آسیب یا عفونت شود. پزشک می‌تواند آن را با ابزار استریل و بدون درد خارج کند.
چگونه بوی بد ناف را از بین ببریم؟
در صورتی که علت بوی بد، عدم رعایت بهداشت باشد، شست‌وشوی منظم بهترین روش درمان است. برای این کار، کافی است پارچه‌ای تمیز یا پنبه را با آب گرم و صابون ملایم آغشته کرده و به آرامی داخل ناف را تمیز کنید. سپس با دستمال خشک و تمیز محل را کاملاً خشک نمایید.
از استفاده‌ی کرم‌ها یا لوسیون‌های مرطوب‌کننده درون ناف پرهیز کنید، زیرا رطوبت زیاد محیط را برای رشد میکروب‌ها مناسب‌تر می‌کند. در صورتی که بوی بد پس از چند روز شست‌وشو از بین نرفت یا با علائمی مانند درد و ترشح همراه بود، باید به پزشک مراجعه شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از چند روز مراقبت خانگی هنوز بوی بد باقی ماند یا علائمی مانند تب، قرمزی، تورم، ترشح چرکی یا خارش وجود داشت، نشانه‌ی عفونت یا مشکل جدی‌تری است. در چنین مواردی، پزشک با معاینه و در صورت نیاز آزمایش، علت دقیق را مشخص کرده و درمان مناسب را تجویز می‌کند.
راهکارهای پیشگیری از بوی بد ناف
پیشگیری ساده‌تر از درمان است. رعایت چند نکته‌ی بهداشتی می‌تواند از بوی ناخوشایند ناف جلوگیری کند:
- شست‌وشوی منظم بدن و ناف با صابون ملایم.
- خشک کردن کامل ناف پس از حمام یا ورزش.
- استفاده از حوله‌ی تمیز و خشک.
- پرهیز از لباس‌های خیلی تنگ در هوای گرم.
- عدم دستکاری یا بازی با پیرسینگ ناف.
- تمیز کردن ناف پس از شنا در استخر یا دریا.
نتیجه گیری
بوی بد ناف معمولاً نشانه‌ی یک مشکل ساده و قابل پیشگیری است، اما در برخی موارد می‌تواند هشداری برای عفونت یا بیماری‌های پنهان باشد. با رعایت بهداشت روزانه، خشک نگه داشتن ناف و توجه به تغییرات پوستی، می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. در صورت مشاهده‌ی علائم غیرعادی، مراجعه به پزشک بهترین تصمیم است.
بدون نظر! اولین نفر باشید