بسیاری از افراد تصور می‌کنند مشکلات دهان و دندان تنها به درد، بوی بد یا ظاهر ناخوشایند ختم می‌شود؛ اما حقیقت این است که سلامت دهان ارتباطی تنگاتنگ با سلامت عمومی بدن دارد. پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه و عفونت‌های دهانی می‌توانند محرک بیماری‌های داخلی خطرناک‌تری شوند که در صورت بی‌توجهی، بر عملکرد ارگان‌های حیاتی بدن نیز تأثیر می‌گذارند.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که چگونه بی‌توجهی به مشکلات ساده‌ای مثل پوسیدگی دندان می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های گوارشی، قلبی، دیابتی و حتی اختلالات ایمنی در بدن باشد.
دهان؛ دروازه ورود بیماری ها به بدن
دهان انسان تنها محلی برای غذا خوردن و صحبت کردن نیست؛ بلکه نقطه‌ی آغاز سیستم گوارش و محل زندگی میلیون‌ها باکتری است. اگر تعادل باکتریایی دهان بر هم بخورد، این میکروارگانیسم‌ها می‌توانند به سایر بخش‌های بدن منتقل شوند و واکنش‌های التهابی خطرناکی را ایجاد کنند.
- باکتری‌های عامل پوسیدگی یا التهاب لثه می‌توانند از طریق جریان خون وارد گردش سیستمیک شوند.
- این باکتری‌ها می‌توانند موجب التهاب مزمن در بدن شوند و سیستم ایمنی را درگیر کنند.
- عدم درمان مشکلات دندانی ممکن است موجب افزایش سطح CRP (پروتئین واکنشی C) شود که از نشانه‌های التهاب شدید در بدن است.
- بسیاری از پژوهش‌ها، ارتباط مستقیم بین بیماری‌های دهان و بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی را تأیید کرده‌اند.
تأثیر پوسیدگی دندان بر دستگاه گوارش
وقتی پوسیدگی یا عفونت‌های لثه درمان نشوند، نه‌تنها به خود دهان آسیب می‌زنند، بلکه می‌توانند روی هضم و جذب مواد غذایی نیز تأثیر منفی بگذارند. باکتری‌های دهان می‌توانند همراه با غذا وارد دستگاه گوارش شده و تعادل میکروبی روده را بر هم بزنند.
- وجود التهاب در دهان، باعث تولید و بلع مداوم باکتری‌ها می‌شود.
- این باکتری‌ها می‌توانند موجب برهم‌خوردن فلور میکروبی روده شوند و بیماری‌هایی مانند کولیت یا سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر ایجاد کنند.
- گوارش ناقص غذا، به‌ویژه به‌دلیل از دست دادن دندان‌ها، باعث باقی ماندن تکه‌های درشت غذا در معده و ایجاد نفخ، یبوست یا حتی رفلاکس می‌شود.
- اختلال در میکروبیوم روده بر سیستم ایمنی تأثیر منفی گذاشته و حتی زمینه‌ی اختلالات روانی مثل اضطراب یا افسردگی را هم فراهم می‌کند.
از دست دادن دندان؛ آغاز مشکلات گوارشی
وقتی فرد چند دندان خود را از دست داده باشد، فرآیند جویدن به‌درستی انجام نمی‌شود. جویدن ناقص، باعث ورود ذرات بزرگ غذا به معده می‌شود که فشار زیادی به اندام‌های گوارشی وارد می‌کند.
- تکه‌های درشت غذا نیاز به آنزیم‌های بیشتری برای هضم دارند و این مسئله فشار زیادی به معده و لوزالمعده وارد می‌کند.
- هضم ناکامل مواد غذایی باعث افزایش تخمیر در روده شده و گاز، نفخ و التهاب را به‌دنبال دارد.
- جویدن ناکامل باعث کاهش جذب مواد مغذی و ویتامین‌ها در بدن می‌شود.
- طولانی شدن این مشکل، می‌تواند پانکراس را دچار خستگی عملکردی کند و زمینه‌ساز بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت شود.
ارتباط بین پوسیدگی دندان و بیماری های قلبی و دیابت
تحقیقات جدید نشان داده‌اند که بین بیماری‌های دهان و دندان و بروز بیماری‌های قلبی، دیابت نوع دو و حتی سکته مغزی، ارتباط قابل توجهی وجود دارد. التهاب مزمن ناشی از عفونت‌های دهانی، می‌تواند واکنش‌های التهابی وسیعی در سراسر بدن ایجاد کند.
- التهاب لثه و پریودنتیت با افزایش خطر تصلب شرایین و بیماری عروق کرونر همراه هستند.
- عفونت دهان می‌تواند مقاومت بدن به انسولین را افزایش داده و موجب دیابت نوع دو شود.
- باکتری‌های دهان با ورود به جریان خون، می‌توانند به دریچه‌های قلبی آسیب برسانند (اندوکاردیت).
- دهان ناسالم یکی از عوامل خطر در بارداری‌های پرخطر و زایمان زودرس نیز شناخته شده است.
راهکارهایی برای پیشگیری از بیماری های ناشی از مشکلات دهان و دندان
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت چند عادت ساده اما مؤثر در بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندان‌پزشک، می‌توان از بسیاری از بیماری‌های جدی جلوگیری کرد.
- مسواک زدن حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید.
- استفاده روزانه از نخ دندان برای پاک‌سازی فضای بین دندان‌ها.
- مراجعه به دندان‌پزشک حداقل هر شش ماه یک‌بار برای معاینه و جرم‌گیری.
- ترک سیگار و کاهش مصرف قندهای ساده برای کاهش تغذیه باکتری‌های مضر.
- نوشیدن آب کافی و رعایت رژیم غذایی سرشار از ویتامین C، کلسیم و مواد معدنی.
نتیجه گیری
اگرچه پوسیدگی دندان یا خونریزی لثه ممکن است در نگاه اول مسئله‌ای ساده به‌نظر برسد، اما این علائم می‌توانند هشدارهایی درباره وضعیت سلامت کلی بدن باشند. سلامت دهان و دندان، بخشی جدانشدنی از سلامت عمومی است. مراقبت صحیح از دندان‌ها نه‌تنها مانع درد و ناراحتی می‌شود، بلکه می‌تواند از بروز بیماری‌های پیچیده و مزمن در سایر اندام‌های بدن نیز جلوگیری کند. پس اگر به دنبال بدنی سالم و قوی هستید، مراقبت از دهان را از همین امروز جدی بگیرید.
بدون نظر! اولین نفر باشید