در دوران بحران و شرایط اضطراری، تأمین سلامت مادران باردار به عنوان یکی از اولویت‌های اساسی حوزه سلامت باید مد نظر قرار گیرد. وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران با ابلاغ بخشنامه‌ای به دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور، به لزوم برنامه‌ریزی‌های دقیق و تدابیر ویژه برای ارائه خدمات ایمن و مؤثر به مادران باردار تأکید کرده است. این بخشنامه به‌ویژه در شرایط بحرانی که ممکن است دسترسی به خدمات درمانی و بهداشتی محدود شود، اهمیت زیادی دارد.
پیش از وقوع بحران: آمادگی و برنامه ریزی برای شرایط اضطراری
در دوران بحران، برنامه‌ریزی صحیح و آمادگی قبلی می‌تواند تفاوت‌های بزرگی در حفظ سلامت مادران باردار و نوزادان ایجاد کند. اقدامات پیشگیرانه و برنامه‌ریزی دقیق به‌ویژه برای تأمین دسترسی به خدمات درمانی، کمک‌های اورژانسی و نظارت مستمر بر وضعیت سلامت مادران ضروری است.
اقدامات ضروری پیش از بحران:
- اطلاع‌رسانی به مردم: به‌منظور جلوگیری از هرگونه اختلال در ارائه خدمات، تمامی اطلاعات لازم از جمله شماره تماس‌های اضطراری، مراکز پناهگاه، و زمان ارائه خدمات باید به‌طور مؤثر در اختیار مردم قرار گیرد.
- آماده‌سازی تجهیزات پزشکی: با توجه به نیازهای خاص مادران باردار، لوازم پزشکی ضروری مانند داروهای ویژه، لوازم مراقبتی برای مادران دارای مشکلات خاص، سمعک، باتری و وسایل کمکی باید پیش از وقوع بحران تأمین و در دسترس باشند.
- کیت اضطراری: لازم است که هر مادر باردار یک کیت اضطراری شامل دارو، تجهیزات پزشکی و اطلاعات مهم مانند نسخه‌های پزشک، شماره تماس‌های اضطراری، و سوابق پزشکی خود را آماده کند.
هنگام وقوع بحران: آرامش و اقدام سریع
در شرایط بحران، اقدام سریع و حفظ آرامش می‌تواند خطرات احتمالی را کاهش دهد. تمامی افراد، به‌ویژه مادران باردار، باید بدانند که در مواجهه با بحران‌ها چگونه باید واکنش نشان دهند تا آسیب کمتری ببینند.
اقدامات ضروری در زمان بحران:
- انتقال به مناطق امن: در صورتی که مادر باردار در داخل ساختمان است، باید سریعاً به نزدیک‌ترین نقطه امن مثل زیر یک میز محکم یا در کنار دیوار داخلی حرکت کند. همچنین، برای مادرانی که از ویلچر استفاده می‌کنند، ترمز ویلچر باید قفل شده و از پوشش مناسب برای سر و گردن استفاده شود.
- حفظ ارتباط: در مواقع بحرانی، حفظ ارتباط با افراد خانواده و نزدیکان از طریق تلفن یا سوت برای درخواست کمک بسیار حیاتی است. باید از خطوط تلفنی برای تماس‌های غیرضروری خودداری شده تا تنها تماس‌های اضطراری برقرار شوند.
- دوری از خطرات: در بحران‌ها باید از نزدیکی به پنجره‌ها، اشیای شکننده و آسانسورها پرهیز کرد، زیرا این مکان‌ها در شرایط بحرانی می‌توانند خطرناک باشند.
پس از وقوع بحران: بازیابی و پیگیری سلامت
پس از وقوع بحران، باید تمامی اقدامات لازم جهت بازیابی وضعیت سلامت مادران باردار انجام شود. در این مرحله، نظارت بر وضعیت مادران و نوزادان و دسترسی به خدمات اورژانسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اقدامات ضروری پس از بحران:
- بازبینی و بررسی وضعیت: پیش از ورود به هر ساختمان آسیب‌دیده، باید از ایمنی آن اطمینان حاصل شود. همچنین، چنانچه مادر باردار آسیب‌دیده باشد، خدمات اورژانسی باید بدون تأخیر ارائه گردد.
- تماس با مراکز کمک‌رسان: مادران باردار باید با مراکز امدادی و بهداشتی همچون هلال احمر و سازمان بهزیستی تماس بگیرند تا از خدمات درمانی و مراقبتی بهره‌مند شوند.
- برنامه‌ریزی برای ارجاع و اعزام: هماهنگی با بیمارستان‌های مختلف جهت ارجاع سریع مادران باردار و نوزادان نیازمند به درمان و مراقبت‌های ویژه باید انجام شود. این هماهنگی‌ها می‌تواند از طریق شبکه‌های بهداشتی و بیمارستانی صورت گیرد.
نتیجه گیری
بخشنامه وزارت بهداشت در خصوص تأمین سلامت مادران باردار در شرایط بحران، گامی مؤثر در راستای مدیریت بحران‌ها و کاهش آسیب‌های احتمالی است. این دستورالعمل با هدف فراهم آوردن بستری ایمن و سالم برای مادران و نوزادان در زمان بحران طراحی شده است. با اجرای دقیق و به موقع این تدابیر، می‌توان اطمینان حاصل کرد که در شرایط بحرانی، خدمات بهداشتی و درمانی به‌طور مؤثر و بدون وقفه در اختیار مادران باردار قرار خواهد گرفت. بنابراین، آگاهی‌رسانی به مردم و ایجاد آمادگی‌های لازم در تمامی سطوح جامعه ضروری است.
بدون نظر! اولین نفر باشید