بیماری آلزایمر یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین اختلالات عصبی است که با کاهش پیشرونده عملکردهای شناختی، حافظه و توانایی‌های ذهنی همراه است. تا مدت‌ها، تمرکز پژوهش‌ها بر روی انتقال ژنتیکی این بیماری از طریق مادران بود. اما یافته‌های جدید، دیدگاه متفاوتی را نسبت به نقش پدر در وراثت آلزایمر ارائه می‌دهند. مطالعه‌ای جدید نشان داده است که سابقه پدری آلزایمر می‌تواند خطر بروز این بیماری را در فرزندان افزایش دهد؛ آن هم از طریق مکانیسم‌هایی مانند تجمع پروتئین تاو در مغز. در این مقاله به بررسی دقیق‌تر این یافته‌ها و پیامدهای بالقوه آن در تشخیص و پیشگیری زودهنگام می‌پردازیم.
سابقه پدری آلزایمر و ارتباط آن با تغییرات مغزی
نتایج یک پژوهش علمی جدید نشان می‌دهد که ابتلای پدر به بیماری آلزایمر می‌تواند به‌صورت معناداری احتمال بروز تغییرات مغزی مرتبط با این بیماری را در فرزندان افزایش دهد. این کشف، دیدگاه سنتی در مورد انتقال ژنتیکی آلزایمر را به چالش کشیده است.
- افرادی که پدرشان به آلزایمر مبتلا بوده‌اند، در مقایسه با دیگران، میزان بالاتری از تجمع پروتئین تاو در نواحی خاصی از مغز نشان داده‌اند.
- پروتئین تاو یکی از مهم‌ترین عوامل آسیب‌زا در مغز بیماران آلزایمری است که باعث اختلال در انتقال پیام‌های عصبی می‌شود.
- این یافته برخلاف باور رایج است که سابقه مادری تأثیر بیشتری در انتقال ژنتیکی این بیماری دارد.
توضیح محققان درباره کشف جدید
محققان کانادایی به‌ویژه از دانشگاه مک‌گیل، بر اهمیت این کشف تأکید کرده‌اند. آن‌ها از نتایج مطالعه خود شگفت‌زده شده‌اند؛ چرا که انتظار داشتند افرادی با سابقه مادری آلزایمر دچار تغییرات مغزی بیشتری شوند.
- دکتر «سیلویا ویلنوو» به‌عنوان پژوهشگر ارشد مطالعه اظهار داشته که داده‌ها برخلاف پیش‌بینی‌های اولیه، آسیب‌پذیری بیشتری را در افرادی که پدرشان مبتلا به آلزایمر بوده نشان داده است.
- این موضوع می‌تواند نگاه علمی به ژنتیک بیماری آلزایمر را تغییر دهد و منجر به توسعه راهکارهای جدید برای غربالگری و پیشگیری شود.
جزئیات مطالعه: چگونه پژوهش انجام شد؟
مطالعه مورد نظر شامل بررسی دقیق ۲۴۳ شرکت‌کننده سالم اما با سابقه خانوادگی آلزایمر بود. این افراد در زمان آغاز مطالعه مشکل حافظه یا اختلال شناختی نداشتند و میانگین سنی آن‌ها ۶۸ سال بود.
- پژوهشگران از اسکن مغزی پیشرفته برای اندازه‌گیری میزان تجمع پروتئین تاو استفاده کردند.
- این افراد به مدت حدود ۷ سال تحت پیگیری قرار گرفتند.
- در طول این بازه، ۷۱ نفر از شرکت‌کنندگان دچار «اختلال شناختی خفیف» شدند؛ وضعیتی که می‌تواند پیش‌درآمد آلزایمر باشد.
نقش پروتئین تاو در ابتلا به آلزایمر
پروتئین تاو، هنگامی که به‌طور غیرطبیعی در مغز تجمع می‌یابد، ساختارهای عصبی را تخریب می‌کند. این اتفاق یکی از شاخص‌ترین نشانه‌های زیستی بیماری آلزایمر محسوب می‌شود.
- در افراد با سابقه پدری آلزایمر، توزیع گسترده‌تر و پیشرفته‌تری از تاو مشاهده شد.
- این موضوع بیانگر آن است که وراثت پدری نه‌تنها در احتمال ابتلا بلکه در سرعت پیشرفت بیماری نیز نقش دارد.
یافته های تکمیلی: تفاوت های جنسیتی در ابتلا
نتیجه دیگری که از این مطالعه به دست آمد، نشان می‌دهد که زنان نسبت به مردان تجمع بالاتری از پروتئین تاو در مغز دارند.
- این موضوع می‌تواند تا حدی علت شیوع بیشتر آلزایمر در زنان نسبت به مردان را توضیح دهد.
- پژوهشگران معتقدند که باید در تحقیقات آینده به تفاوت‌های زیستی میان جنسیت‌ها توجه بیشتری شود، زیرا احتمالاً فاکتورهای هورمونی نیز نقش دارند.
جمع بندی و نتیجه گیری
این پژوهش یکی از نخستین مطالعاتی است که به‌طور مشخص ارتباط میان سابقه پدری آلزایمر و تغییرات زیستی مغز را بررسی کرده است. نتایج به‌دست‌آمده، چشم‌انداز جدیدی را در مورد مسیرهای وراثتی این بیماری گشوده‌اند.
- اگرچه پیش از این تصور می‌شد که نقش مادر در انتقال ژنتیکی آلزایمر پررنگ‌تر است، اما این مطالعه نشان می‌دهد که ژن‌های پدری نیز می‌توانند به‌شکل قابل‌توجهی بر سلامت مغز فرزندان تأثیر بگذارند.
- این یافته‌ها می‌توانند راه را برای غربالگری‌های زودهنگام‌تر، شناسایی افراد در معرض خطر، و توسعه درمان‌های هدفمند هموار کنند.
در نهایت، این مطالعه به ما یادآوری می‌کند که نگاه چندجانبه به عوامل خطر آلزایمر، شامل ژنتیک پدری، برای درک بهتر این بیماری پیچیده ضروری است.
بدون نظر! اولین نفر باشید