عرق سرد، که در اصطلاح پزشکی به آن “دیافورسیز” گفته می‌شود، یک وضعیت فیزیولوژیک است که در آن بدن به طور غیرعادی عرق می‌کند، بدون اینکه عامل معمولی مانند گرما یا فعالیت بدنی در آن دخالت داشته باشد. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله وضعیت‌های اورژانسی پزشکی تا پاسخ‌های طبیعی بدن به استرس و اضطراب. عرق سرد، که معمولاً همراه با علائمی مانند درد، تنگی نفس و سرگیجه است، می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکل جدی در بدن باشد.
در این مقاله، به بررسی علل و علائم عرق سرد پرداخته و توضیح خواهیم داد که چگونه می‌توان با این وضعیت مقابله کرد و در صورت بروز علائم اورژانسی، چه اقدامات فوری باید انجام داد.
علائم اورژانسی عرق سرد
عرق سرد ممکن است به همراه علائمی باشد که نیاز به توجه فوری و اقدامات پزشکی دارند. این علائم نشان‌دهنده وضعیت‌های بحرانی هستند که باید سریعاً به آنها واکنش نشان داد.
علائم اورژانسی شامل موارد زیر هستند:
- درد یا فشار در قفسه سینه
- درد که به دست‌ها و گردن می‌زند
- کبودی انگشت‌ها یا لب‌ها
- ضربان قلب تند یا تغییرات ناگهانی در ریتم آن
- نبض ضعیف
- تنفس سخت و سنگین، تنگی نفس
- خس‌خس سینه و سرفه
- پاسخ ندادن به داروهای آسم
- رنگ‌پریدگی
- ضعف و بی‌حالی
- سرگیجه و احساس گیجی
- دمای بدن بسیار بالا یا پایین همراه با لرز
- سردی و رنگ‌پریدگی پاها
- بی‌ادراری
- راش‌های پوستی
- آسیب جدید
- دردی شدید و بی‌دلیل
- اضطراب و عصبی بودن
اگر هر یک از این علائم همراه با عرق سرد مشاهده شود، باید فوراً با اورژانس تماس گرفته و اقدامات درمانی لازم را انجام داد.
تفاوت عرق سرد و عرق معمولی
عرق معمولی نتیجه افزایش دمای بدن به علت گرما یا فعالیت بدنی است. این نوع عرق به منظور تنظیم دمای بدن و جلوگیری از گرمازدگی ترشح می‌شود. در مقابل، عرق سرد بدون هیچ‌گونه افزایش دما یا فعالیت بدنی رخ می‌دهد و اغلب ناشی از استرس، بیماری‌ها یا آسیب‌ها است.
در بسیاری از موارد، عرق سرد می‌تواند به عنوان علامت یک مشکل جدی مانند حمله قلبی، شوک سپتیک یا افت قند خون ظاهر شود. به همین دلیل، در صورت بروز عرق سرد همراه با سایر علائم هشداردهنده، مراجعه به پزشک یا اورژانس ضروری است.
علل معمول عرق سرد
عرق سرد ممکن است ناشی از شرایط مختلفی باشد که به طور عمومی شامل واکنش‌های جسمی و روحی به استرس، آسیب‌ها و بیماری‌ها است.
از جمله علل رایج عرق سرد عبارتند از:
- واکنش جنگ یا گریز بدن
- شوک
- عفونت‌ها
- سنکوپ یا غش کردن
- حمله قلبی
- افت قند خون
- اضطراب و ترس
بسیاری از این شرایط می‌توانند به سرعت به وضعیت‌های بحرانی تبدیل شوند، بنابراین باید در تشخیص علت و انجام اقدامات مناسب دقت کرد.
واکنش جنگ یا گریز بدن
یکی از دلایل شایع بروز عرق سرد، واکنش “جنگ یا گریز” است که زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در موقعیتی قرار می‌گیرد که تهدیدی برای او محسوب می‌شود. این واکنش فیزیولوژیک باعث افزایش سطح هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول در بدن می‌شود که در نتیجه، ضربان قلب، فشار خون و سرعت تنفس افزایش می‌یابد.
علائم این واکنش عبارتند از:
- فشار خون بالا
- افزایش ضربان قلب و تنفس سریع
- قند خون بالا
- انقباض عضلات برای آماده‌سازی بدن جهت واکنش
- عرق سرد
در صورتی که این واکنش بعد از ۲۰ تا ۶۰ دقیقه فروکش کند، بدن به حالت نرمال بازمی‌گردد. برای کمک به آرامش بدن، انجام تنفس عمیق یا روش‌های ریلکسیشن توصیه می‌شود.
شوک
شوک زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به ارگان‌های حیاتی بدن، به ویژه مغز، کاهش می‌یابد و بدن دچار استرس شدید می‌شود. این وضعیت می‌تواند ناشی از آسیب‌ها، خونریزی‌های داخلی یا خارجی و برخی عفونت‌ها باشد. علائم شوک شامل ضربان قلب ضعیف، تنگی نفس و رنگ‌پریدگی است که معمولاً با عرق سرد همراه است.
علل شوک می‌توانند عبارت باشند از:
- آسیب‌های فیزیکی
- گرمازدگی
- واکنش‌های آلرژیک شدید
- عفونت‌های شدید
در صورتی که علائم شوک مشاهده شود، باید فوراً با اورژانس تماس گرفته و اقدامات اولیه مانند دراز کشیدن به پشت و بالا بردن پاها انجام شود تا جریان خون به سمت مغز و ارگان‌های حیاتی حفظ شود.
عفونت
عفونت‌های مختلف، به ویژه آنفلوانزا و کووید-۱۹، می‌توانند باعث تب و در نتیجه عرق سرد شوند. در برخی موارد، عرق سرد به عنوان علامتی از کاهش تب یا نشان‌دهنده شوک سپتیک می‌باشد. علائم عفونت معمولی عبارتند از:
- تب
- سرفه و گلودرد
- تنگی نفس
- رنگ‌پریدگی پوست
اگر عرق سرد به همراه سایر علائم شوک سپتیک ظاهر شود، مانند دمای بسیار بالا یا پایین بدن و تپش قلب، باید فوراً با اورژانس تماس گرفت.
سنکوپ
سنکوپ یا غش کردن، یکی دیگر از علل عرق سرد است که ناشی از افت ناگهانی فشار خون و جریان خون ضعیف به مغز رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند به دلیل عواملی همچون بیماری‌های قلبی، هیجان‌های شدید یا حتی از جا بلند شدن سریع ایجاد شود.
علائم سنکوپ شامل احساس سبکی در سر، تهوع و سرگیجه است. در این مواقع، بهتر است فرد به پشت دراز کشیده و پاهای خود را بالا ببرد تا جریان خون به مغز ادامه یابد.
حملات قلبی
عرق سرد یکی از علائم رایج حمله قلبی است. در زمان حمله قلبی، جریان خون به عضله قلب مختل می‌شود که این موضوع باعث استرس بدن و در نتیجه عرق سرد می‌شود. سایر علائم حمله قلبی شامل درد یا فشار در قفسه سینه، تنگی نفس و تغییر در ریتم قلب است.
در صورت مشاهده این علائم، باید فوراً با اورژانس تماس گرفته شود تا اقدامات فوری برای درمان انجام شود.
افت قند خون
هیپوگلیسمی یا افت قند خون نیز می‌تواند باعث بروز عرق سرد شود، به ویژه در افراد مبتلا به دیابت. کاهش قند خون باعث واکنش‌های استرسی در بدن می‌شود که منجر به ترشح عرق سرد می‌گردد. علائم دیگر این وضعیت شامل تندی ضربان قلب، لرز و سرگیجه است.
در صورت بروز این علائم، باید سریعاً با مصرف قند یا داروهای مناسب قند خون را تنظیم کرد و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کرد.
نتیجه گیری
عرق سرد می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت‌های پزشکی مختلف باشد، از جمله واکنش‌های استرس، آسیب‌ها، عفونت‌ها و مشکلات قلبی. در صورت بروز این علامت همراه با علائم دیگر، نیاز به مراقبت فوری و بررسی دقیق پزشکی دارد. در بسیاری از موارد، درمان به علت اصلی عرق سرد بستگی دارد و شناسایی درست علت می‌تواند به تسریع در روند بهبودی کمک کند. اگر با علائم اورژانسی مواجه شدید، هرگز زمان را از دست ندهید و فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
بدون نظر! اولین نفر باشید